دكتر حمیدرضا احمدخانیها، عضو هیات علمی گروه روانپزشكی دانشگاه علوم پزشكی ایران در گفتوگو با ایسنا، با بیان این كه وقتی فردی به بیماریهای اعصاب دچار میشود، برای درمان به پزشك مراجعه نمیكند، گفت: سوال مهم این است كه همه این افراد تصور میكنند كه خودشان قادر به درمان بیماریشان هستند و بحث دوم تصور غلط وابستگی به داروهای اعصاب است، اما سوال من از مردم این است كه چنانچه شما سنگ كلیه، پرفشاری خون داشته باشید، آیا خودتان قادر به درمان آن هستید؟
بیماری اعصاب صد درصد جسمی است
وی در ادامه این نوع اظهارنظرها را غیرعلمی دانست و افزود: بیماریهای اعصاب مانند سایر بیماریها بوده و جزو بیماریهای روحی به شمار نمیرود، درمان آن نیز از توان فرد خارج است. روح یك مقوله جسمی نیست كه در حوزههای پزشكی و طبابت قرار گیرد و ما اصولا با روح سر و كار نداریم.
دكتر احمدخانیها با بیان این كه در بیماریهای اعصاب با سیستم اعصاب مركزی در ارتباط هستیم، اظهار كرد: بیمار روانی یعنی بیماری كه عملكرد سیستم اعصاب مركزی آن صحیح نباشد، بنابراین بیماری اعصاب صد درصد جسمی است.
وی تصریح كرد: گفته میشود كه چنانچه افسردگی دارید میتوانید با قدم زدن و ورزش كردن به ویژه شنا آن را درمان كنید، اما این سوال مطرح است كه آیا فردی كه فشار خون بالا دارد، صرفا با نمك نخوردن، فشار خونش پایین میآید؟ نه تنها این طور نیست، بلكه باید دارویی مصرف كند تا در پایین آمدن فشار خون كمك كند.
احمدخانیها در ادامه توضیح داد: ورزش و تفریح، باعث عدم تشدید وضعیت بیماری میشود اما اثر درمانی ندارد. چنانچه بیماری اعصاب مزمن و كهنه شود، مقاومت به درمان نیز بیشتر شده و پزشك مجبور به تجویز دوز بیشتر دارو می شود كه عوارض بسیاری را به دنبال دارد.
وی با تاكید بر این كه فردی كه در سن 10 سالگی متوجه مرض قند خود شده، مجبور به مصرف دارو تا پایان عمرش است اما در این شرایط، زندگی عادی خود را میگذراند، اذعان داشت: این نیاز بدن است. همچنین تعداد كمی بیماری اعصاب وجود دارد كه تا پایان عمر نیاز به مصرف دارو داشته باشد.
معاون انستیتو روانپزشكی یادآور شد: اغلب بیماریهای اعصاب مانند افسردگی، وسواس، اضطراب، طول درمان داشته و بیمار نیازمند مصرف طولانی دارو نیست. همچنین فردی كه دچار بیماری اعصاب است چنانچه تحت درمان قرار نگیرد، عملكرد صحیحی نداشته و نمیتواند فعالیت روزانه و یا تحصیلات خود را ادامه دهد و این فرد در آیندهای نزدیك، سربار اجتماع شده و نیازمند كمك دیگران است.
بیماری اعصاب نتیجه دو عامل ژنتیك و محیط است
وی یادآور شد: مطرح كردن این مساله كه فرد سختی نكشیده، پس نباید مشكل اعصاب داشته باشد، كاملا غیرعلمی و تصور غلطی است.
احمدخانیها بیماری اعصاب را نتیجه دو عامل ژنتیك و محیط دانست و اذعان كرد: در برخی بیماریهای اعصاب هر دو عامل دخالت داشته و در برخی دیگر شدت یكی از آنها بیشتر است. اما این نكته را نباید فراموش كرد كه برای شكستن یك دست باید ضربهای به آن برخورد كند. بنابراین برای این كه فردی دچار بیماری اعصاب شود، نقش آن ضربه را استرس، بازی میكند.
وی با بیان این كه استرسهای محیطی باعث شروع بیماری اعصاب میشود، گفت: این به آن معنا نیست كه با برداشتن استرسهای محیطی فرد درمان شود، بنابراین بیماری اعصاب یك مساله روحی و اخلاقی نیست. بارها شنیده میشود كه فرد مبتلا به بیماری اعصاب، اعتقاد یا اعتماد به نفس ضعیفی دارد اما همه این تصورها زاییده بیماری است.
بسیاری از خودكشیها ناشی از بیماریهای اعصاب است
احمدخانیها تصریح كرد: در قرن اخیر، 10 بیماری بیشترین میزان خسارت را به بشر تحمیل میكنند كه از این بین چهار بیماری افسردگی، اختلال دو قطبی، وسواس و اسكیزوفرنی مربوط به اعصاب است، اما اعتقاد ما بر این بوده كه این بیماریها كاملا قابل درمان و پیشگیری است.
وی بسیاری از خودكشیها را ناشی از بیماریهای اعصاب عنوان و اظهار كرد: بیش از 50 درصد افرادی كه مواد مخدر مصرف میكنند، مشكل روانپزشكی دارند كه باید تحت درمان قرار گیرند اما همچنان در جامعه رها هستند.
دكتر احمدخانیها خاطرنشان كرد: اولین سوال در مورد كودكی كه در خانه فریاد میزند و اشیا را پرتاب میكند، این است كه سلامتیاش به خطر افتاده و این فرد دچار بیماری شده و سپس مسائل محیطی و رفتاری مطرح میشود، بنابراین با توجه به استرسهای روزافزون در كشور نقش بیماریهای اعصاب بسیار مهم است.
وی الگوی بیماریهای اعصاب را در تمام كشورها مشابه دانست و افزود: وقتی فردی دچار افت تحصیلی شده و پرخاشگر یا گوشهگیر میشود و در نهایت رفتار غیر معمول از خود بروز میدهد، باید هر چه سریعتر به پزشك مراجعه كند، زیرا این علایم نشانههای اولیه بیماری اعصاب است.
به گزارش ایسنا، دكتر احمدخانیها با بیان این كه 20 درصد افراد كره زمین دچار بیماری روانپزشكی میشوند، اضافه كرد: شروع بیماریهای اعصاب غالبا با استرس و مصرف مواد مخدر همراه است. برای شروع یك بیماری بیش از یك عامل دخالت دارد، در مواردی كه درصد بالای ژنتیك دخیل است، فرد بدون هیچ علتی دچار بیماری اعصاب میشود.
وی خاطرنشان كرد: بسیاری از بیماریها از مقطع اول دبیرستان با كم حرفی، گوشهگیری و یا افت تحصیلی شروع شده كه این پروسه افت عملكرد تا بروز بیماری، ممكن است تا سه سال طول بكشد و هیچ فردی از خانواده هم متوجه آن نشود.
احمدخانیها با بیان این كه وجود ژن در بروز بیماریها به معنای غیر قابل درمان نیست، اضافه كرد: افسردگی، اضطراب، وسواس و هراس بیشترین دلایل مراجعه كنندگان به مطبهای روانپزشكی است، در حال حاضر افراد مبتلا به بیماریهای اعصاب بیشتر نشدهاند بلكه آگاهی مردم و مراجعه آنها افزایش یافته است.
مصرف سیگار، الكل و مواد مخدر زمینه ابتلا به بیماریهای روانپزشكی را افزایش میدهد
وی با بیان این كه افسردگی بیشتر در دهه چهارم عمر انسان بروز میكند، گفت: در جوانان، افسردگی اغلب با خشونت و پرخاشگری بروز كرده و افسردگی در سنین بالاتر بیشتر به صورت گوشهگیری و انزوا است.
دكتر احمدخانیها خاطرنشان كرد: افرادی كه دچار شكست تحصیلی و عاطفی میشوند متاسفانه برای درمان بیماری خود به روشهای غیرعلمی روی آورده و غالبا سیگار، الكل و مواد مخدر مصرف میكنند تا از این طریق مشكلاتشان كاسته شود، در حالی كه این مسائل زمینه ابتلا به بیماریهای روانپزشكی را افزایش میدهد.
وی مواد مخدر را سرآغاز شروع بسیاری از بیماریهای روانپزشكی عنوان و اظهار كرد: مواد مخدر میتواند یك ژن خفته را در فرد بیدار كند. یكی از معضلات ما در روانپزشكی این است كه بسیاری از بیماران مواد مخدر مصرف میكنند كه این امر شروع بیماری را جلو انداخته و در مجموع با بیماریهای اعصاب تعامل بسیاری دارد.
وابستگی به داروهای اعصاب تصور غلطی است
دكتر احمدخانیها درباره تصور غلط وابستگی داروهای اعصاب توضیح داد: بیماران وقتی داروی اعصاب مصرف میكنند به تصور این كه در چند ماهه اول درمان شدهاند، بلافاصله داروی خود را بدون مراجعه به پزشك قطع می كنند. پروسه بهبود علایم بیماری و قطع دارو چندین بار تكرار شده و در بیمار احساس وابستگی به داروهای روانپزشكی ایجاد میشود. در صورتی كه این طور نیست واین یك خوددرمانی غلط به شمار می رود.
وی در پایان خاطرنشان كرد: داروهای اعصاب بسیار گران است و شركتهای بیمهگر متحمل هزینه سنگین آن نمیشوند كه این كاملا غیرعادلانه است. البته تنها بیمارستانهای دولتی برخی داروهای بیماریهای اعصاب را پوشش میدهند و بیمههای تكمیلی هیچ پوششی نسبت به این گونه داروها ندارند، چنانچه تعرفهها بالاتر باشد، بخش خصوصی هم تمایل به پذیرش بیماران را خواهد داشت.
نظر شما